Tại sao mùa thu làm da bạn dễ bị tổn thương?

Da cấu tạo gồm yếu tố giữ ẩm tự nhiên, lipid của lớp sừng, và bã nhờn. Các thành phần này tạo thành hàng rào vật lý giúp giữ nước cho da. 

Tuy nhiên, khi gió lạnh thổi vào mùa thu, da bị tổn thương: nhiệt độ giảm làm nước ở lớp biểu bì bốc hơi, khiến da bị khô. Đồng thời, tuyến bã nhờn và tuyến mồ hôi co lại càng làm tăng độ khô, dẫn đến các bệnh như khô da, đỏ da, viêm da cơ địa, vảy nến xuất hiện nhiều hơn.

Khô da – không phải bệnh lý nhưng khiến bạn lo lắng

Da đỏ, bề mặt thô ráp, ngứa có thể là dấu hiệu khô da. Khi lượng nước trong da xuống dưới 10% sẽ bị khô da, chủ yếu ở người trung niên và xuất hiện nhiều ở vùng cẳng chân. Nguyên nhân do lão hóa, viêm da cơ địa hoặc môi trường khô, gió.

Không cần kiểm tra đặc biệt, bạn chỉ cần thoa kem dưỡng ẩm chứa nhiều lipid lên vùng da khô và không nên cố gắng loại bỏ lớp sừng vì càng tẩy sẽ càng sinh thêm.

Hiện tượng đỏ mặt xuất hiện khi bạn từ môi trường lạnh vào phòng ấm hoặc sau vận động mạnh. Đây là dấu hiệu giãn mạch máu, mạch chưa co lại kịp, đặc biệt phổ biến vào mùa thu khi chênh lệch nhiệt độ ngày đêm lớn.

Khác với khô da, đỏ mặt là bệnh da liễu thực sự, số bệnh nhân ngày càng tăng – có thời điểm tăng 20% mỗi năm theo khảo sát của Hội Da Liễu Hàn Quốc.

Đỏ mặt thường xảy ra ở người bị viêm da mãn tính, những người lạm dụng thuốc bôi da hoặc phụ nữ 50 tuổi mãn kinh.

Liệu pháp laser co mạch giúp cải thiện triệu chứng. Nên tránh các yếu tố kích thích như sauna, ánh nắng, hoặc uống rượu – chất gây giãn mạch.

Vảy nến – bệnh dai dẳng có thể kéo dài 10–20 năm

Da xuất hiện mảng đỏ, phủ vảy trắng bạc là dấu hiệu vảy nến – mùa khô hanh như thu đông càng khiến triệu chứng nặng hơn. Vảy nến thường ở khuỷu tay, đầu gối, mông, da đầu – nơi da bị kích thích nhiều. Nếu nặng, da có thể chai cứng, viêm hoặc chảy mủ.

Nguyên nhân do tế bào miễn dịch hoạt động quá mức gây viêm và làm sừng hóa quá nhiều. Bệnh liên quan đến di truyền – cha mẹ đều mắc, con có 41% nguy cơ; một trong hai cha mẹ mắc thì con có 14% nguy cơ.

Vảy nến là bệnh mãn tính khó khỏi hoàn toàn nên cần kiểm soát lâu dài, đặc biệt chú trọng dưỡng ẩm. Tránh bia rượu, thuốc lá, kiểm soát cân nặng, giảm căng thẳng – các yếu tố này đều ảnh hưởng đến miễn dịch và đáp ứng điều trị.

Bệnh viêm da cơ địa (atopic dermatitis) càng trầm trọng vào mùa thu

Viêm da cơ địa là bệnh da mãn tính ngứa dai dẳng, gặp ở cả trẻ em và người lớn. Mùa thu và đông có không khí khô lạnh nên triệu chứng thường nặng hơn.

Ở trẻ nhỏ thường xuất hiện ở má và tứ chi, trên 2 tuổi ở các khu vực nếp gấp. Người lớn cũng ở các vùng nếp gấp, cổ, mặt… Nguyên nhân do rối loạn hàng rào bảo vệ da, miễn dịch và môi trường.

Khi ngứa, chảy dịch, nên đi khám và dùng thuốc theo chỉ định. Thông thường nên dùng thuốc kháng histamin, trường hợp nặng có thể cần corticosteroid hoặc thuốc điều hòa miễn dịch.

Thói quen bảo vệ làn da khỏe mạnh

Muốn duy trì làn da mềm mại, quan trọng nhất là bổ sung nước. Người trưởng thành nên uống >8 cốc nước/ngày; khi bị bong da, không nên tẩy hoặc chà xát mà hãy dùng dưỡng ẩm.

Tránh tắm nước nóng hoặc tắm lâu vì càng làm da mất nước. Sau khi tắm, nên thoa lotion ngay khi da còn ẩm. Tránh sauna, ánh nắng kéo dài, các đồ uống như cà phê, trà, cacao, nước ngọt vì làm tăng thải nước.

Đảm bảo ăn đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc giúp kích hoạt miễn dịch chống lại các bệnh da. Đặc biệt, bổ sung vitamin C (nước cam, rau bina, ớt xanh…) hỗ trợ giữ độ đàn hồi và mềm mại cho da.