Khi thế hệ trẻ ngày càng phụ thuộc vào các thiết bị thông minh, một hiện tượng gọi là “sa sút trí tuệ kỹ thuật số” đang dần gia tăng, với các triệu chứng giống như mất trí nhớ. Đặc biệt, một thuật ngữ mới – “Young-Alzheimer” (kết hợp giữa “Young” và “Alzheimer”) – đã được đưa ra để mô tả tình trạng này. Vậy làm thế nào để ngăn chặn nguy cơ này? Hãy cùng khám phá những giải pháp hiệu quả trong bài viết dưới đây của Phòng khám Đa khoa Quốc tế H PLUS!
Chứng đãng trí do lạm dụng công nghệ là gì?
Theo báo cáo “Những ứng dụng di động phổ biến với người Việt 2023” do Q&Me thực hiện, người Việt Nam dành trung bình 6,2 giờ mỗi ngày để sử dụng điện thoại thông minh. Trong nhóm tuổi từ 18 đến 29, có đến 51% người trẻ dành hơn 3 giờ mỗi ngày để sử dụng mạng xã hội.
Khi việc sử dụng các thiết bị kỹ thuật số tăng lên, những người trong độ tuổi 20 và 30 đang phải đối mặt với suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung và rối loạn nhận thức. Nếu tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến các bệnh thoái hóa thần kinh như chứng mất trí sớm, vì vậy cần phải hết sức thận trọng.
Chứng sa sút trí tuệ kỹ thuật số đang trở nên phổ biến đặc biệt ở thế hệ trẻ, chủ yếu do việc phụ thuộc quá mức vào các thiết bị điện tử như điện thoại thông minh và laptop. Khi các thiết bị này thay thế dần chức năng ghi nhớ của não, chúng có thể dẫn đến tình trạng mất trí nhớ.
Nhiều người trẻ ngày nay tự hào về khả năng làm nhiều việc cùng lúc, nhưng thực tế, việc đa nhiệm này lại làm tăng nguy cơ mất trí. Việc sử dụng nhiều thiết bị và phương tiện kỹ thuật số cùng lúc, như chơi game, lướt web trên điện thoại trong khi xem TV, có thể làm giảm khả năng ghi nhớ ngắn hạn và sự tập trung.
Bên cạnh đó, học sinh và nhân viên văn phòng, đặc biệt là những người chuẩn bị cho kỳ thi đại học là những đối tượng thường xuyên phải đối mặt với căng thẳng. Căng thẳng làm tăng mức cortisol, từ đó ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng tập trung. Thêm vào đó, việc uống rượu quá mức cũng góp phần làm suy giảm chức năng não bộ, và nếu tình trạng say xỉn xảy ra thường xuyên, chức năng não có thể bị tổn thương vĩnh viễn dẫn đến chứng mất trí trong tương lai.
Tiến sĩ Ryu Chang-hwan, Chuyên gia Khoa Thần kinh, Bệnh viện H Plus Yangji bày tỏ quan ngại: “Với sự phát triển của công nghệ kỹ thuật số, chúng ta dễ dàng chia sẻ và lưu trữ thông tin quan trọng như số điện thoại của gia đình, bạn bè hay ngày sinh nhật. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc chúng ta ngày càng ít sử dụng bộ não của mình để ghi nhớ những thông tin này, vì điện thoại thông minh đã thay chúng ta làm công việc đó. Hệ quả là một hiện tượng tương tự như chứng mất trí đang dần xuất hiện. Bên cạnh đó, các yếu tố như căng thẳng trong công việc, học tập và mối quan hệ xã hội cũng có thể góp phần vào việc suy giảm trí nhớ.”
Cách kiểm tra chứng mất trí nhớ do lạm dụng công nghệ
Nếu bạn đang gặp phải hai hoặc nhiều trong số 10 dấu hiệu dưới đây thì rất có thể là bạn đang mắc chứng mất trí nhớ do lạm dụng công nghệ:
- Bạn chủ yếu giao tiếp qua tin nhắn hoặc email thay vì trò chuyện trực tiếp.
- Bạn thường nghe những người xung quanh nói rằng bạn hay lặp lại cùng một điều khi nói chuyện.
- Bạn chỉ nhớ số điện thoại công việc và số điện thoại gia đình.
- Bạn không nhớ mình đã ăn gì vào ngày hôm trước.
- Bạn đã từ bỏ thói quen xem bản đồ truyền thống sau khi sử dụng hệ thống định vị trên xe.
- Dù là bài hát yêu thích, bạn cũng không thể hát mà không cần nhìn vào lời bài hát.
- Bạn rất hiếm khi viết tay bất cứ thứ gì ngoài việc ký tên.
- Người bạn tưởng là lần đầu gặp lại hóa ra là người bạn đã gặp trước đó.
- Bạn thường xuyên quên nghĩa của những từ vựng mà mình đã biết.
- Thậm chí là số điện thoại của gia đình, đôi khi bạn cũng không nhớ được.
Nguồn: Viện Nghiên cứu Y khoa Kono, Nhật Bản.
Phương pháp phòng ngừa chứng mất trí nhớ do công nghệ
Nếu chứng sa sút trí tuệ kỹ thuật số trở thành mãn tính, việc suy giảm trí nhớ và chức năng nhận thức có thể trở nên tồi tệ hơn, dẫn đến chứng mất trí nhớ thực sự.
Phòng ngừa chính là yếu tố quan trọng trong việc đối phó với vấn đề này. Bạn nên hạn chế sử dụng các thiết bị kỹ thuật số không cần thiết và tổ chức công việc, cuộc sống một cách khoa học, phát triển thói quen ghi nhớ. Một trong những phương pháp hữu ích là thực hiện “detox kỹ thuật số” bằng cách đặt giới hạn thời gian sử dụng cho từng thiết bị và nghiêm túc tuân thủ.
Tại Hàn Quốc, phong trào “1.1.1” do chính quyền thành phố Seoul phát động là một sáng kiến đáng chú ý. Chiến dịch này khuyến khích mọi người tắt điện thoại trong một giờ mỗi tuần để giảm sự phụ thuộc vào công nghệ. Bên cạnh đó, các thói quen sống lành mạnh như ngủ đủ giấc, tập thể dục, và nghỉ ngơi đều đặn cũng giúp kích thích và bảo vệ chức năng não. Thêm vào đó, việc tham gia các hoạt động xã hội, gặp gỡ trực tiếp bạn bè và tham gia câu lạc bộ thay vì chỉ tập trung vào mạng xã hội là rất cần thiết. Đừng quên bổ sung thực phẩm tốt cho não như trái cây, rau, hạt, và cá biển. Các axit béo omega-3 có trong những thực phẩm này cũng giúp ngăn ngừa lão hóa não.
Tiến sĩ Ryu Chang-hwan, Chuyên gia Thần kinh, Bệnh viện H Plus Yangji khuyến nghị: “Hãy hình thành thói quen viết trực tiếp trên sổ tay thay vì trên điện thoại thông minh, và tham gia các hoạt động như đọc sách, chơi nhạc cụ, viết nhật ký, chơi cờ, cờ vây,… Những sở thích kích thích não bộ này có thể giúp cải thiện trí nhớ. Nếu bạn thường xuyên quên những thứ quan trọng hoặc gặp khó khăn trong việc ghi nhớ, hãy cân nhắc việc kiểm tra sức khỏe tinh thần.”
Khám bệnh lý thần kinh tại Phòng khám Đa khoa Quốc tế H PLUS – Chăm sóc sức khỏe hệ thần kinh toàn diện
Hệ thần kinh trung ương là một trong những cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể, và việc phát hiện sớm các triệu chứng bất thường là vô cùng cần thiết. Phòng khám Đa khoa Quốc tế H PLUS cung cấp dịch vụ khám Chuyên khoa Nội Thần kinh với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, và trang thiết bị hiện đại giúp chẩn đoán chính xác các bệnh lý về thần kinh.
Nếu bạn đang gặp phải vấn đề sức khỏe hệ thần kinh, đừng chần chừ, hãy đến khám ngay để bảo vệ sức khỏe của mình.
—
Phòng khám Đa khoa Quốc tế H PLUS | H PLUS International Medical Center
“Y học tiên phong – Song hành cùng y đức” | “Excellence in Medicine – Compassion for humanity”
📍 Tầng 7–8, Tòa nhà Văn phòng A, Lotte Mall Tây Hồ, 272 Võ Chí Công, Hà Nội
🌐 Zalo OA: https://zalo.me/hplushn
🌐 Kakao Talk: https://pf.kakao.com/_AcWun
📝 Đặt lịch nhanh: https://forms.gle/8t84zLGVjw4gJQei9