“Mùa” bụi mịn và các bệnh về đường hô hấp

Khi mùa xuân đến, thời tiết ấm lên và bụi mịn, bụi siêu mịn theo gió gây ra các bệnh về đường hô hấp. Bụi độc hại – nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí – có thể gây viêm phế quản, hen suyễn và viêm mũi dị ứng. Bên cạnh đó, nó còn có thể dẫn đến nhiều bệnh khác nhau, bao gồm bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và bệnh tim mạch.

Bụi mịn là gì?

Bụi mịn là các hạt bụi có kích thước nhỏ hơn hoặc bằng 10μm, gây viêm ở phế nang người. Khi tình trạng viêm lặp đi lặp lại, nó gây suy giảm chức năng phổi, lão hóa, làm yếu phổi và dẫn đến các bệnh phổi mãn tính.

Bụi siêu mịn là loại bụi có kích thước nhỏ hơn hoặc bằng 2.5μm. Hai loại bụi này có kích thước rất nhỏ, khó lọc, có thể xâm nhập vào đường hô hấp và cơ thể, tích tụ trong phổi và mạch máu.Chúng tác động trực tiếp đến các cơ quan và mô trong cơ thể, gây phản ứng viêm.

Bụi mịn gây ra nhiều bệnh do làm tăng tốc độ lão hóa, ảnh hưởng đến hệ hô hấp, hệ tim mạch và cả não bộ. Các kim loại nặng trong bụi mịn chứa những chất độc hại như sắt và cadimi, xâm nhập vào phổi thông qua đường hô hấp và gây bệnh tim mạch. Nếu tiếp xúc với bụi mịn hoặc bụi siêu mịn kéo dài, bạn có thể mắc các bệnh mãn tính và nguy hiểm khác. Rủi ro tăng cao nên bạn cần đặc biệt thận trọng.

Nguyên nhân gây ra bụi mịn

Bụi mịn là một loại chất ô nhiễm trong không khí, gây ra nhiều bệnh và là các hạt bụi rất nhỏ, mịn đến mức mắt thường không thể nhìn thấy. Chúng thường sinh ra từ khói thải xe cộ và các quy trình công nghiệp. Khi bụi mịn đi vào cơ thể, nó sẽ lưu lại và không được thải ra ngoài. Bụi siêu mịn cũng sinh ra từ khói nấu ăn, đặc biệt là khi nướng cá, thịt, v.v.

Các bệnh do bụi mịn gây ra

Bụi mịn tích tụ trong phế quản hoặc phổi có thể gây kích ứng niêm mạc mũi và hệ hô hấp, làm phát sinh hoặc trầm trọng thêm các bệnh như viêm mũi dị ứng, viêm tai giữa, viêm thanh quản, viêm phế quản và hen suyễn. Ngoài ra, bụi mịn còn gây ra các bệnh như ung thư, cao huyết áp, rối loạn nhịp tim, xơ vữa động mạch, huyết khối, tắc ruột, khô mắt và dị ứng.

Tháng 3 là thời điểm có nồng độ bụi siêu mịn trung bình cao nhất trong năm, và chúng ta cần đặc biệt chú ý vì Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp bụi siêu mịn vào danh sách nhóm 1 chất gây ung thư, có thể gây ung thư phổi và ung thư bàng quang.

Phòng tránh bụi mịn

Cách tốt nhất để hạn chế tác hại của bụi mịn là hạn chế tiếp xúc với nó. Phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh, trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh nền hoặc bệnh mãn tính thuộc nhóm nguy cơ cao nên tránh ra ngoài. Nếu bắt buộc phải ra ngoài, nên đeo khẩu trang y tế KF80 trở lên. Khi về đến nhà, hãy giũ giày và quần áo, sau đó vào trong và rửa mặt, tay, chân thật sạch. Bạn cũng nên chú ý đến vệ sinh cá nhân: đánh răng sau khi ra ngoài, và nếu thấy đau họng thì súc miệng cũng rất hiệu quả.

Ở trong nhà, nên mở cửa thông gió 5–10 phút mỗi giờ để giảm nồng độ bụi trong không khí. Nếu dùng máy lọc không khí, cũng cần kiểm tra bộ lọc trước khi sử dụng. Tốt nhất nên duy trì độ ẩm trong nhà ở mức 40–60% và nhiệt độ từ 20–22 độ C để không khí không bị khô.

Người có bệnh nền có nguy cơ cao hơn so với người bình thường, nên phải đặc biệt cẩn thận. Khi ra ngoài, hãy mang theo thuốc điều trị thường ngày và thuốc giảm triệu chứng. Bạn cũng nên mang theo thuốc cấp cứu. Ngoài ra, cần tránh đồ ăn gây viêm, tập thể dục thường xuyên, quản lý căng thẳng. Tăng cường miễn dịch bằng lối sống lành mạnh cũng rất quan trọng.